Türkiye Aya gidiyor: Gezinin tarihi belli oldu!
TÜBİTAK’tan verilen bilgiye göre, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) ve Kurumun çalışmalarıyla hazırlanan Ulusal Uzay Programı kapsamında Türkiye’nin 10 yıllık planları ve hedefleri belirlendi. ve ülkedeki kuruluşların katkıları.
Açıklanan 10 programdan ilki olan Ay Araştırma Programı, ülkeyi Ay’da varlığı olan birkaç ülkeden biri haline getirmeyi hedefliyor.
Ay Araştırma Programının ilk aşaması olan AYAP-1 kapsamında Ay’ın yörüngeden keşfedilmesi ve Ay yüzeyiyle ilk temasın sağlanması, ikinci aşamada ise Ay’ın Ay’a indirilmesi hedeflendi. AYAP-2 Projesi ile yumuşak iniş yöntemiyle yüzeyde gezici.
AY VE DERİN UZAY GÖREVLERİ GERÇEKLEŞTİRİLECEK
Ay Araştırma Programı’nın AYAP-1 Projesi kapsamında, Dünya’dan Ay yörüngesine ulaşıp oradan veri toplayan ve ardından Ay yüzeyiyle temas kuran bir uzay aracı geliştirilerek görev operasyonları gerçekleştirilecek. Ayrıca milli kaynaklarla geliştirilecek teknoloji, ürün, yazılım ve ekipmanların başarısıyla ülkenin sistem geliştirme konusundaki uluslararası itibarı ve zorlu görev operasyonlarını yürütme yeteneği artırılacak.
AYAP-1 kapsamında Türkiye’nin ilki “Ay”Ve “Derin boşluk”Amaç, görevi gerçekleştirmek ve operasyonel deneyim kazanmaktır.
Ay yörüngesinde (Dünya’dan 400 bin kilometre uzakta) görev yapabilen ve yumuşak inişe uygun bir uzay aracının geliştirilmesi planlanıyor.
Ayrıca yerli kaynaklarla geliştirilen Hibrit Tahrik Sistemi, Ay yüzeyinden alınacak uzay tarihi, yüksek çözünürlüklü görüntüler ve bilimsel verileri (Ay’daki suyun kökeni, mini manyetosfer oluşumları, yüzey bileşenleri, yüzey sıcaklığı ve yansıma haritaları, radyasyon). İnsanlar tarafından bilgiye dönüştürülmesi planlanıyor.
PROJE “DERİN UZAY” ARAŞTIRMALARININ KAPISINI AÇACAK
Proje şu anda Ulusal Uzay Programı kapsamında Ay Araştırma Programı kapsamında yürütülüyor. Ancak Türkiye’deki sanayi ve akademi dünyasından pek çok paydaşın doğrudan katkısı bulunmaktadır. Bu nedenle ülkenin uzay ekosisteminin güçlenmesine de katkı sağlayacak. Bir diğer katkı ise uzay aracında yerel ve uluslararası ortaklar tarafından geliştirilen bilimsel faydalı yüklerin toplayacağı bilgilerle Türkiye’nin uzay bilimlerindeki yetkinliğinin ve uluslararası iş birliği düzeyinin artırılması olacaktır.
Ülkeye “Derin Uzay”ın kapısını açacak bu proje ile gençlerin uzay bilimi ve teknolojilerine olan ilgisi güçlenecek.
UZAY ARACINDA SON DURUM
Uzay aracı kapsamında “Sistem Düzeyinde Tasarım Aşaması” tamamlanmış olup, “Detaylı Tasarım (Ekipman/Modül/Bileşen Geliştirme) Aşaması” faaliyetleri yürütülmektedir.
Uzay aracında görev için kullanılacak tüm ekipmanların yeterliliği gözden geçirildi ve bazı ekipmanlar için yeterlilik modellerinin üretimine başlandı. Bu ekipmanın yeterlilik testini geçmesinin ardından uçuş modelleri üretilecek ve uzay aracına entegre edilecek.
Uzay aracı kapsamında teslimat süreleri uzun olan ekipman ve bileşenler için sözleşmeler imzalandı ve “Uzay Aracı Uçuş Modeli”nde kullanılacak tüm ekipmanların planlaması tamamlandı.
Uzay aracını oluşturan alt sistem ve ekipmanların uçuş modelleri üretildikten sonra sistem düzeyinde entegrasyon yapılacak, ardından çevresel (titreşim, termal-vakum, elektromanyetik uyumluluk gibi) ve fonksiyonel testler gerçekleştirilecek. Tüm süreçlerin 2026 yılında tamamlanması ve aracın aynı yıl içerisinde satışa sunulması planlanıyor.
UZAY ARACININ TASARIMLARI YERLİ
Türkiye’nin ilk ay görevi olması nedeniyle görevin başarısı her şeyden önce ön planda tutuldu ve planlar yapıldı.
Bu kapsamda yerli olarak geliştirilen ekipmanlara karar verilirken en azından prototip seviyesinde olması dikkate alındı ve yeterlilik modeli planlaması yapıldı. Ayrıca görev açısından kritik ekipmanlar için “Deep Space” geçmişine sahip alternatifler de uzay aracına dahil edilerek, görevin başarısına katkı sağlayacak şekilde güvenilirliği artırıldı.
Bazı bileşen ve ekipmanların yurt dışından temini konusunda işbirlikleri olsa da Ay misyonu ve uzay aracının tasarımları yerli olarak yapıldı. Aracın entegrasyonu, testleri ve operasyonları Türkiye’nin kendi insan sermayesi ve altyapıları kullanılarak gerçekleştirilecek.
İlk görev (AYAP-1) kapsamında geliştirilen uzay aracı, aynı zamanda AYAP-2’de planlanan yumuşak iniş görevinin ihtiyaçları da dikkate alınarak tasarlanıyor. Ayrıca AYAP-2 kapsamındaki mobil keşif aracının konsept tasarım çalışmaları ile yumuşak iniş için gerekli bazı ekipman (iniş takımı gibi) ve teknolojiler (görüntü destekli navigasyon gibi) de yürütülüyor.
Özellikle uzayda daha aktif olabilmek adına Türkiye’ye stratejik yetenekler kazandıracak projelere odaklanırken, yer gözlem ve haberleşme uyduları, küçük uydularla nesnelerin interneti, fırlatma sistemleri, yer bölümü, uzaktan algılama, uzay gözlem sistemleri ve bunların bileşenleri yakın zamanda Ulusal Uzay Programı ile birlikte geliştirildi. “Derin boşluk”(Ay Araştırma Programı) ve insanlı uzay görevleri büyük ölçekte ve yoğun bir şekilde yürütülüyor.
